อาจกล่าวได้ว่ายุคสมัยนี้
เป็นยุคที่การใช้งานอุปกรณ์สื่อสารจำพวกมือถือ แท็บเล็ตในการสื่อสารข้อมูลหรือดาต้า
(data) สูงขึ้นจนแทบจะเรียกว่า ผู้คนใช้ดาต้าเดือนๆนึงจะมากกว่าการใช้การสื่อสารด้วยการโทรออกรับสายแบบวอยส์
(Voice) เข้าไปทุกที ยิ่งความต้องการการใช้งานดาต้ายิ่งมาก
ความหนาแน่นในการใช้เครือข่ายของระบบมือถือก็ยิ่งมากขึ้น
พื้นฐานระบบมือถือ
โทรศัพท์มือถือที่เราๆใช้งานกันในปัจจุบัน
ทั้ง 2G (GSM), 3G (WCDMA,UMTS,HSPA) หรือจะ 4G (LTE) มีการใช้งานพื้นฐานแบบเซลลูล่าร์
(Cellular) หรือแบ่งพื้นที่ให้บริการออกเป็นพื้นที่เล็กๆ (Cell)
มีสถานีฐาน (Base Station) ทำหน้าที่รับส่งข้อมูลด้วยสัญญาณวิทยุ
(Radio Frequency) ที่แบ่งความถี่ออกเป็นช่องๆหรือช่วงคลื่นและมีการนำความถี่กลับมาใช้ใหม่
(Reuse) ในเซลล์อื่นๆ เพื่อให้การใช้งานความถี่เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ในส่วนของการออกแบบและให้บริการนั้น ในระบบๆหนึ่งจะประกอบไปด้วยสถานีฐานมากมาย
และมีหลายขนาดตั้งแต่มีพื้นที่ครอบคลุมมากๆในย่านชานเมือง
หรือแค่ไม่กี่ร้อยเมตรในย่านเขตเมืองที่มีผู้ใช้บริการหนาแน่น
ปัญหาการใช้มือถือในเขตเมืองและอาคารสูง
แม้ผู้ให้บริการ
(Operator) จะมีการออกแบบและติดตั้งสถานีฐานให้ครอบคลุมและมากที่สุดแล้ว
แต่การใช้งานมือถือในเขตเมืองใหญ่ที่มีผู้ใช้บริการหนาแน่นหรือในอาคารสูง
ก็ยังอาจเจอปัญหา กล่าวคือ ในบริเวณใดบริเวณหนึ่งที่มีผู้ใช้มากระจุกตัวอยู่อย่างหนาแน่น
อาทิ ย่านธุรกิจ สำนักงาน ย่านที่มีกิจกรรมแล้วคนมารวมตัวเป็นจำนวนมาก
จนทำให้เกิดการแย่งใช้ช่องสัญญาณ (2G,3G) หรือการกวนกันของสัญญาณ
(3G) ในแบบ CDMA (Code Division Multiple Access) ซึ่งเป็นข้อจำกัดทางเทคนิคของการส่งสัญญาณด้วยวิธีนี้
จนส่งผลให้การรับ-ส่งข้อมูลติดขัด หรือผู้ใช้ในอาคารสูงที่ไม่มีการติดตั้งสถานีฐานในอาคาร
(In-building Base Station) หรือแม้มีการติดตั้ง แต่ความสูงของอาคาร
ทำให้เครื่องมือถือเกิดสามารถรับสัญญาณได้จากสถานีฐานที่ห่างไกลกว่าปรกติหลายสถานีพร้อมๆกัน
จนกวนกัน ก็จะพบการติดขัดในการใช้งานได้เช่นกัน แม้วิธีแก้ไขอาจทำได้โดยการเพิ่มสถานีในย่านหนาแน่น
หรือติดตั้งสถานีฐานในอาคารแล้ว แต่ด้วยข้อจำกัดหลายอย่างปัญหาอาจยังมีอยู่
Femtocell
สถานีฐานขนาดเล็ก
ทางออกสำหรับเรื่องนี้
เมื่อการแก้ปัญหาจากการตั้งและส่งสัญญาณจากสถานีฐานขนาดใหญ่เข้าไปอาจไม่ใช่คำตอบ
และความต้องการเพิ่มการรองรับการใช้งานโดยเฉพาะการรับส่งข้อมูลในพื้นที่ๆหนึ่งนั้น
จึงเป็นที่มาของแนวคิดการใช้สถานีฐานขนาดเล็กมากลงไปอีกกว่าสถานีฐานระดับ
picocell หรือ smallcell จึงใช้ชื่อว่า Femtocell
Femtocell
หรือสถานีฐานขนาดเล็กนี้ ใช้แนวคิดการรับส่งสัญญาณด้วยกำลังส่งต่ำๆ
ครอบคลุมแค่ในบริเวณไม่มาก ซึ่งอาจจะเป็นแค่ที่พักอาศัย หรือสำนักงาน
ห้องในคอนโด หรือมุมอับๆของอาคารที่สัญญาณจากสถานีฐานภายนอกส่งไปไม่ถึง
ถ้าจะพูดให้นึกภาพออกก็คงไม่พ้นต้องยกตัวอย่างแบบ Wifi AP
ครับ เพียงแต่ใช้ความถี่และเทคนิคการทำงานแบบระบบมือถือที่ผู้ให้บริการนั้นๆให้บริการ
Femtocell
จะสามารถติดตั้งและทำงานได้โดยสะดวกผ่านการเชื่อมโยงกับเครือข่ายสาธารณะต่างๆ
หรือพูดง่ายๆคือเน็ตบ้านเรานี่หล่ะครับ ไม่ว่าจะเป็นการเชื่อมต่อด้วย
ADSL FTTx หรือ Cable โดยทำการเชื่อมโยงสัญญาณกับผู้ให้บริการที่เราใช้งาน
การตั้งค่าไม่ยุ่งยาก ที่สำคัญหลังๆมีผู้ผลิต Femtocell หลายเจ้าในตลาด
ทำให้มีการพัฒนาลูกลักษณ์และฟังก์ชั่นการทำงานเพิ่ม อาทิ เป็นทั้ง
Femtocell มือถือและ Wifi AP ในตัวเดียวกันก็มี
หลังติดตั้ง
Femtocell ในบ้านหรือที่ทำงานของตัวเองแล้ว ผู้ใช้บริการก็จะสามารถใช้งานมือถือได้อย่างสะดวกสบาย
สัญญาณชัดและส่งผ่านข้อมูลไม่ติดขัด เพราะเครื่องมือถือจะทำการรับ-ส่งข้อมูลกับ
Femtocell ใกล้เคียงโดยไม่ต้องส่งออกไปยังสถานีฐานภายนอกที่แออัดและต้องส่งด้วยกำลังส่งสูง
ให้เครื่องร้อนและเปลืองแบตเตอรี่ ทั้งนี้ผู้ใช้ยังสามารถกำหนดได้ว่าใครบ้าง
(มือถือเครื่องไหนบ้าง) ที่จะจับใช้งาน Femtocell ของเราได้
หรือเปิดเป็น Public ให้ๆบริการได้กับทุกเครื่องที่อยู่ใกล้ๆ
ในแง่ของผู้ให้บริการ
การมี Femtocell ก็สามารถแก้ปัญหาเรื่องการให้บริการข้างต้นได้เป็นอย่างดี
ทั้งยังเป็นการถ่ายโอนความหนาแน่นบนโครงข่าย (Off-load) ในจุดที่มีการติดตั้งและใช้งาน
Femtocell ออกไปให้ไปใช้และให้ข้อมูลวิ่งบนเครือข่ายชนิดอื่น
และจะได้มีช่องสัญญาณเพื่อให้บริการแก่ผู้ใช้รายอื่นๆได้มากและคล่องตัวขึ้น
จึงถือว่าเป็นผลดีทั้งสองฝ่าย เรียกว่า วิน-วิน ก็ว่าได้
รูปแบบการทำตลาดและใช้งาน
Femtocell ของผู้ให้บริการต่างประเทศ
รูปแบบการทำตลาดและการนำ
Femtocell มาใช้งานนั้นมีหลายรูปแบบ หลักๆมองได้สองแบบคือ
ผู้ให้บริการเป็นผู้ลงทุนและติดตั้ง Femtocell เองในจุดต่างๆ
อันนี้ก็จะเหมือนการติดตั้งสถานีฐานทั่วไป ที่ตรงไหนบอดผู้ให้บริการก็เลือกรูปแบบและขนาดของสถานีฐานที่เหมาะสมไปลงและให้บริการ
กับอีกแบบหนึ่งคือให้ผู้ใช้เป็นผู้ซื้ออุปกรณ์ Femtocell Set
จากผู้ให้บริการ แล้วเอาไปติดตั้งเอง (ซึ่งไม่ยากเลยครับ แค่มีเน็ตเสียบสายและตั้งค่า
ลงทะเบียนนิดหน่อย) โดยกรณีหลังนี้จะเห็นว่าการสร้างแรงจูงใจให้คนมาออกเงินซื้อไปติดต้องมี
ที่สำคัญจะเป็นการขยายจำนวน Femtocell ได้มากและรวดเร็วกว่าการที่ผู้ให้บริการจะไปติดตั้งเองด้วย
ในต่างประเทศ
ผู้ให้บริการจึงมีวิธีจูงใจ อาทิ ออกโปรฯให้กับผู้ซื้อ Femtocell
ไปติดที่บ้านหรือสำนักงาน จะได้ค่า Air Time หรือค่าโทรถูก
ดาต้าถูกกว่าปรกติ หรือแม้แต่โทรฟรีไม่อั้นถ้าโทรผ่าน Femtocell
ของตัวเองก็มี ซึ่งน่าสนใจมากครับ ยิ่งในผู้ให้บริการที่มีบริการหลากหลาย
อาทิ เป็นทั้ง Operator มือถือ เป็น ISP อินเทอร์เน็ต หรือเป็นผู้ให้บริการเคเบิลทีวีด้วยแล้ว
ยิ่งสามารถสร้างรูปแบบบริการแบบหลายบริการเป็นแรงจูงใจได้อีก
แล้วในประเทศไทยใช้งาน
Femtocell ได้หรือยัง?
แน่นอนเมื่ออ่านมาถึงตรงนี้
เชื่อแน่ว่าต้องเกิดคำถามนี้แน่ๆ เพราะจริงๆปัญหาเรื่องคุณภาพสัญญาณมือถือและความแออัดต่างๆนั้น
ในบ้านเราก็กำลังประสบอยู่ การที่ผู้ให้บริการจะนำ Femtocell
เข้ามาใช้งานได้หรือไม่นั้นต้องผ่าน กสทช. ซึ่งเป็นองค์กรกำกับดูแลในบ้านเรา
โดยตอนนี้ กสทช. ได้อนุญาตให้ผู้ให้บริการในบ้านเรา
นำ Femtocell มาใช้ได้แล้ว เพียงแต่การนำมาใช้และติดตั้งนั้นยังต้องทำโดยผู้ให้บริการ
ยังไม่อนุญาตมีการเปิดจำหน่ายกับผู้ใช้บริการโดยตรง
หรือยังไม่ให้เราๆท่านๆไปหาซื้อมาติดตั้งเองนั่นเองครับ โดยตอนนี้ผู้ให้บริการเองก็ได้มีการติดตั้ง
Femtocell ไปแล้วไม่น้อย ในพื้นที่ๆการใช้งานมีปัญหาและคุณสมบัติจะเหมาะกับการใช้
Femtocell
ที่เหลือคือคงต้องรอเวลาที่การใช้งานโมบายดาต้าในบ้านเราจะยิ่งเติบโตขึ้นเรื่อยๆ
และ กสทช. อนุญาตให้มีการจำหน่ายและผู้ใช้ซื้อไปติดตั้งได้เองโดยเสรีแบบ
wifi AP เมื่อนั้นคงมีลูกเล่นทางการตลาดของค่ายมือถือต่างๆในบ้านเราออกมา
รวมถึงเราจะได้ใช้งานเครือข่ายที่มีคุณภาพมากขึ้นกว่าทุกวันนี้ครับ
ตอนนี้ถือว่ามาปูพื้นเรื่องสถานีฐานขนาดเล็กไว้ก่อน
โอกาสหน้าจะมาเล่าขยายความต่อถึงความสำคัญอย่างมากในอนาคตของเจ้า
สถานีฐานขนาดเล็กนี้ต่อแนวคิดการขยายความจุของระบบ เพื่อรองรับการเติบโตแบบก้าวกระโดดของโมบายดาต้าครับ
[หากต้องการนำบทความนี้ไปเผยแพร่หรือใช้งานโปรดแจ้งที่
suebsak แอท gmail.com, Twitter @suebsak1]
อ้างอิง
"Copyright Photo" from - http://cutcaster.com
"LTE Architecture Diagram Gallery" - http://www.rcrwireless.com/mobile-backhaul/lte-network-architecture-diagram.html
"NEC, Alcatel, NSN and Vodafone win at femtocell awards"
- http://www.mobilenewscwp.co.uk/2011/06/24/nec-alcatel-nsn-and-vodafone-win-at-femtocell-awards
"Infonetics: Femtocells being positioned as a a home
network for voice & mobile BB ; Complementary to WiFi"
- http://community.comsoc.org/blogs/posts?page=19&sort=date&order=asc
"Vodafone Sure Signal Cellphone Signal
Booster launched" - http://www.be-mine.info/cellular-phones/vodafone-sure-signal-cellphone-signal-booster-launched/
[ล่าสุด
ณ วันที่ 13 กันยายน 2556 ประกาศ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง
กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ
เรื่อง หลักเกณฑ์การอนุญาตให้ใช้เครื่องวิทยุคมนาคมสําหรับสถานีฐานขนาดเล็ก
ได้ลงประกาศในราชกิจจานุเบกษา แล้วถือว่ามีผลบังคับใช้ทันที]
IP:
|